• 1061ஆம் குறள் தம்மிடம் உள்ளதை மறைக்காமல் மகிழ்ந்து கொடுக்கும் கண் போல் சிறந்தவரிடமும் ஒருபொருளைக் கேளாமை கோடி மடங்கு நல்லது என்கிறது.
• 1062ஆம் குறள் பிறரிடம் இரந்து கொண்டும் உயிர் வாழ்தல் வேண்டும் என்று விதிக்கப்பட்டிருந்தால் உலகத்தைப் படைத்தவன் மிகக் கெட்டு அலைவானாக என்று சொல்கிறது.
• 1063ஆம் குறள் வறுமைத் துன்பத்தை இரந்துஇரந்து நீக்குவோம் என்னும் கரடுமுரடான எண்ணத்தைப் போல முரணானது வேறு இல்லை என்கிறது.
• 1064ஆம் குறள் ஒன்றுமே இல்லாமல் போனபோதும் பிறரிடம் சென்று கெஞ்சிக்கேட்க உடன்படாத நிறைகுணம் உலகமெல்லாம் நிறைந்த பெருமையை உடைத்து எனச் சொல்கிறது.
• 1065ஆம் குறள் தெளிந்த நீர்போலும் சமைக்கப்பட்ட கூழேயானாலும் தன் முயற்சி கொடுத்ததை உண்பதுபோல் இனிமைதருவது வேறில்லை எனச் சொல்கிறது.
• 1066ஆம் குறள் பசுவிற்கு நீர் வேண்டுமென்று பிறரிடம் இரந்து கேட்டாலும், அந்த இரப்புச்சொல் போல நாவினுக்கு இழிவைத் தருவது வேறொன்றும் இல்லை என்கிறது.
• 1067ஆம் குறள் இரவலரை எல்லாம் யான் கேட்டுக் கொள்கிறேன்; இரக்க வேண்டுமானால், உள்ளது மறைப்பவர்களிடம் சென்று இரவாதீர்கள் என்று என்கிறது.
• 1068ஆம் குறள் இரத்தல் என்னும் பாதுகாப்பற்ற படகு கரத்தல் என்னும் கற்பாறையுடன் தாக்குண்டவுடன் பிளந்துபோகும் எனச் சொல்கிறது.
• 1069ஆம் குறள் இரத்தலை நினைத்தால் உள்ளம் கசிந்து உருகுகின்றது; இரப்பவர்க்கு இல்லையென்று மறைப்பதை நினைத்தால் உள்ளமே மாய்ந்து அழியும் என்கிறது.
• 1070ஆம் குறள் இரப்பவருக்குக் கேட்டளவில் போகும் உயிர் உள்ளது மறைப்பார்க்கு எங்குச் சென்று மறைந்திருக்கும்? எனக் கேட்கிறது.

முயற்சியால் பொருளீட்டி வாழும் வாழ்க்கையே பேறுபெற்ற வாழ்க்கை. அவ்வாறல்லாமல் பிறரிடம் கெஞ்சிக் கேட்டுப் பெற்று வாழ்தல் இழிவான வாழ்க்கையாம். மறைக்காது உள்மகிழ்ந்து கொடுப்போரிடத்தில் இரந்தாலும் இழிவுதான். ஆதலால் யார்மாட்டும் இரவாமை, இரந்து பொருள் பெறுதலினும் கோடி நன்றாம் என கரவாது உவந்தீயும் கண்ணன்னார் கண்ணும் இரவாமை கோடி உறும் (1061) என்ற குறள் கூறுகிறது.

ஒருவன் இன்னொருவனிடத்துச் சென்று நின்று கையேந்திக் கெஞ்சும் காட்சி வள்ளுவரை மிகவும் பாதிக்கின்றது. இப்படிப்பட்ட இழிநிலையில் இரவலனைக் கொண்டு ஆழ்த்தும் இறைவனைப் பரந்து கெடுக என்று சாபம் கொடுப்பதுபோலப் பேசுகிறார் வள்ளுவர். இறைவனுடைய படைப்பின் நோக்கம் நமக்குத் தெரியாது. ஆனால் இழிவை உண்டாக்கும் இரப்பதையே தொழிலாகக்கொண்டு வாழவேண்டும் என்ற நோக்கத்தோடு சிலரை இறைவன் படைத்திருந்தால் 'அந்த இறைவன் இரவலரைப் போன்று அலைக்கழிக்கப்பட்டு அழிந்தொழியட்டும்' என்று வெகுண்டு இறைவனையே வள்ளுவர் சபிக்கின்ற முறையில் இக்குறட்பா அமைந்திருக்கிறது. அறச்சீற்றம் காட்டும் அவரது நெருப்பைக் கொட்டும் வரிகள் இரந்தும் உயிர்வாழ்தல் வேண்டின் பரந்து கெடுக உலகியற்றி யான் (1062) என்பது.

தெண்ணீர் அடுபுற்கை ஆயினும் தாள்தந்தது உண்ணலின் ஊங்குஇனியது இல் (1065) என்ற பாடல் தன் முயற்சியால கிடைத்த பொருள் கொண்டு சமைக்கப்பட்ட புல்லிய அரிசிச் சோறு தெளிந்த நீர்போன்று இருந்தாலும் அதனினும் இனிமையானது வேறொன்றும் இல்லை என்கிறது. மான உணர்வைத் தூண்டும் இப்பாடலில் முன்னோர் தேடி வைத்த செல்வத்தை வைத்து உண்டு வாழ்பவனையும், பிறர் சொத்தைக் களவாடி வாழ்பவனையும் குறிப்பால் கடிந்துள்ளமை நோக்கத்தகும்.

இரவலனிடமே இரப்பது இழிவு ஆயினும் அருள் நெஞ்சினரான வள்ளுவர் இரப்பவர்களை நோக்கி இரந்து ஒரு செய்தி கூறுகின்றார். பிறர் நன்மைக்காகவும் இரக்கக் கூடாது என்றவர் தாமே இவ்விதம் இரக்கிறார்: இரப்பன் இரப்பாரை எல்லாம் இரப்பின் கரப்பார் இரவன்மின் என்று (1067). இரப்பவர் மானங் கெடக்கூடாது என்ற நோக்கில் இவ்விதம் கெஞ்சுகிறார்.

வறுமையின் கொடுமையால் இல்லையென்று கூறுபவர்களிடம் சென்று இரந்து நிற்கும் கொடுமையை நினைப்பது வள்ளுவரின் நெஞ்சை நெகிழச் செய்கிறது. வறுமைப்பட்டோர் துய்க்கும் மானக்கேடு கண்டு அவர் உணர்ச்சிவயப்பட்டவராகி விடுகிறார். அதனால் தாம் உணர்ந்ததை குறள்வழி உணர்த்தும் போது அது தனிச் சிறப்பு வாய்ந்ததாக அமைந்துவிடுகிறது. வறுமையால் வாடுகின்றவர் கையேந்தும் நிலையைக் காணும்போது அது மிகவும் கொடிய செயல் எனக் கருதுகிறார்; அவருடைய உள்ளம் உருகுகிறது. அதையும்விட மிகக் கொடிய செயலான கரத்தலை எண்ணும் நெஞ்சம் வெடித்துச் சிதறுகிறது. இரவுள்ள உள்ளம் உருகும் கரவுள்ள உள்ளதூஉம் இன்றிக் கெடும் (1069) அதாவது 'இரத்தலின் கொடுமையை நினைத்தால் உள்ளம் கரைந்து உருகும்; தம்மிடம் உள்ள பொருளை மறைத்து ஒளிப்பவரின் கொடுமையை நினைத்தால் அந்த உருகிய உள்ளமும் அழிந்தே போய்விடும்' என்று தாம் உணர்ந்தவற்றைக் கற்பனை கலவாச் சொற்களில் உலகோர்க்குச் சொல்கிறார்.